پرسشگری در کلاس
سوالات چند لایه در واقع سؤالات دیگری را نیز در پشت خود پنهان دارد.
اگر سؤال این باشد که: “آیا ستارهی دریایی، ماهی است؟” سؤالاتی که دربر دارد اینها است: ماهی چیست؟ آیا ممکن است چیزی ویژگیهای ماهی را داشته باشد ولی ماهی نباشد؟ ستارهی دریایی چیست؟ چگونه حیوانات را طبقه بندی میکنیم؟ و … .
سؤالهای چند لایه میتوانند مثل سؤال باشند یا میتوانند فرا –سوال(پرسش) باشند: سؤال دربارهی ماهیت پرسش. برای مثال: آیا این پرسش معنادار است؟ آیا پاسخی دارد؟ آیا پرسش درستی است؟
سؤال با سؤال
یک پرسش فلسفی مثل، ” آیا میتوانید آب بنوشید؟”، را که کودکان در مواجه با یک لیوان آب آن را میپرسند، در نظر بگیرید.
این سؤال بسیار فلسفی نیست ولی پرسشهای چند لایهای که در دلِ آن وجود دارد، به ما نشان میدهد که چگونه این پرسش میتواند لایههای فلسفی داشته باشد. وقتی که فعل “توانستن” در این پرسش وجود دارد این پرسش را در دلِ خود دارد که: “آیا هر کس میتواند آب بنوشد؟”
یا “آیا هر کسی مجاز است که آب بنوشد؟” یا ” آیا هر کس حقِّ نوشیدن آب را دارد؟” این سؤالات چند لایه ما را به پرسشهای آینده نگری سوق میدهد: ” آیا آب به همه تعلق دارد؟”.
نکتهی آموزشی: هرگاه سؤال را برای کلاس آماده کردید، لیستی از سؤالاتی را نیز که در پی آن خواهد آمد بنویسید؛ در بسیاری اوقات در طرح درس شما ذکر نمیشوند.
بیشتر بدانید: شاگردان را، به یافتن سؤالات بیشتر از دلِ این شکل از پرسشها به چالش بکشید. چند سؤال میتوانند بیابند؟
ما قبلا اینجا در این مورد مطلبی را منتشر کرده ایم
برگرفته از کتاب پرسشگری در کلاس (نگاهی فلسفی به مساله پرسشگری در کلاس)