لباس های پادشاهی میانه در مصر باستان

اگرچه لباس‌های مردان و زنان در دوران پادشاهی میانه در مقایسه با پوشش عصر پیش از آن تفاوت چندانی ندارد، کارشناسان متقدند که هنر مصر در دوران اصلی، یعنی دوران دودمان دوازدهم (۲۱۱۱-۱۸۹۸ پیش از میلاد)، به اوج ظرافت و سلیقه رسید. این ظرافت به‌خصوص در جواهرات دیده می‌شود.

پادشاهی میانه

تصویری ازیک دیهیم سلطنتی‌ که در اللاهون پیدا شده است، احتمالاً زیباترین نمونه از این جواهرات به شمار می‌رود. این دیهیم بخشی از جواهرات «شاهدخت سیت حاثور انت»، همسر آمن‌مهات سوم، بوده و دارای حلقه‌ی طلایی مسطحی به قطر کمی بیش از یک اینچ است که با پانزده رز طلایی کوچک و منبت‌کاری و جواهرات پوشیده شده است. در قسمت جلو، یک اورائوس طلایی در شیار کوچکی گنجانده شده است.

این اورائوس چشمان زیبای گردی از لعل دارد که روی سر لاجوردی‌اش سوار شده و بدنش با سنگ‌های عقیق سرخ و آبی تزیین شده است. از پشت حلقه،‌ دو پر طلایی بلند از صفحه‌ی طلایی بیرون زده‌اند. پرها چنان باریک‌اند که حتماً، با هر حرکت کسی که دیهیم را بر سر داشته است، می‌لرزیده و می‌درخشیده‌اند.

در قسمت پشت و از کناره‌ها، نوارهای طلایی باریک به‌صورت جفتی آویخته‌اند. این نوارها با زنجیره‌های آزادی به حلقه‌ متصل شده‌اند تا با حرکت‌های سر هماهنگ باشند. اصل دیهیم در موزه‌ی قاهره نگهداری می‌شود، اما کپی فوق‌العاده‌ای از آن هم در موزه‌ی متروپولیتن نیویورک وجود دارد که روی کلاه‌گیس بازسازی‌شده‌ای از آن دوران با طره‌های باریکی که در انتها فر خورده‌اند قرار گرفته است.

دورتادور کلاه‌گیس، در فاصله‌های کم، رشته‌هایی از مهره‌های لوله‌مانند طلایی با طولی هم‌اندازه‌ی طره‌ها آویخته‌اند. هر رشته از این مهره‌ها رشته‌ای مو در خود دارد که آنها هم مانند طره‌ها در انتها فرخوردگی کوچکی دارند.

این دیهیم، که در داشو کشف شده ، حلقه‌ای از طلای سوراخ‌کاری‌شده‌ای است که از جلو و کناره‌ها با گل‌های معمول پر شده است. در نمای نیم‌رخ، از این گل‌ها گل‌های دیگری به‌شکل عمودی بیرون زده‌اند. کل مجموعه با سنگ‌های قیمتی زینت داده شده و، در مرکز قسمت جلویی، میان دو قطعه‌ی تکرارشونده، شاهینی معلق نصب شده است. این قطعه تاج سلطنتی نیست، بلکه دیهیمی برای زینت فردی.

علاوه بر طوق‌های جواهرنشان و منجوق‌دوزی‌شده، که ویژگی زینتی اصلی لباس‌های مصری ست، آویزها یا سینه‌ریزهایی که از زنجیری به‌دور گردن روی سینه می‌افتند و با وزنه‌ی معادلی که از پشت آویخته است در جای خود محکم می‌شوند بیشترین فراوانی را دارد. این سینه‌ریز بخشی از جواهرات «شاهدخت سیت حاثور انت» است.

در میانه‌ی قسمت بالایی زیور طومار یا کتیبه‌ی سنوسرت دوم و در هر دو کناره، یک اورائوس داریم. دم اورائوس‌ها، پس از عبور از حلقه‌ی یک «آنخ»، دور یک قطعه عقیق سرخ چنبره زده‌اند. در پایین، پیکره‌ای زانو زده و شاخه‌های نخل را نگه داشته است.

از بازوی راست این پیکره وزغی آویخته است. در دو طرف، دو عقاب داریم که پنجه‌هایشان شاخه‌های نخل را در بر گرفته است. کل مجموعه از طلای سوارخ‌کاری‌شده‌ است که سنگ‌های عقیق سرخ و آبی در آن کار شده‌اند. چشم عقاب‌ها لعل است.

سمت دیگر سینه‌ریز طلای ساده است، اما به‌زیبایی منقوش و کنده‌کاری شده است. زنجیرآویخته از سینه‌ریز از مهره‌‌های قطره‌ای‌ شکل عقیق سرخ، فلدسپار، و عقیق آبی‌ ساخته شده است که با ریزمهره‌های طلایی و فیروزه‌ای از هم جدا شده‌اند. مفهوم کل طرح نمایشی این شعار است که «خدای خورشید صدها و هزاران سال به سنوسرت دوم عمر دهاد.»

در این زمینه: سبک لباس هخامنشیان

برگرفته از کتاب تاریخ لباس در مصر بین النهرین و ایران باستان