مروری بر کتاب انقلاب فلسفی کانت
مقدمه مترجم
کانت، پروژه نقدی خود را در اواخر دوره روشنگری کامل کرد. او پیش از آن در مقاله «روشنگری چیست؟» بیان کرده بود که روشنگری «همانا بهدر آمدن انسان است از دوره کودکیای که گناهش به گردن خود او است» و کودکی به معنای «ناتوانی از بهکار گرفتن فهم خود بدون راهنمایی دیگران …» است.
کانت شعار روشنگری را اینگونه اعلام کرد: «جسارت آن را داشته باش که فهم خود را بهکار گیری». او در مقدمه ویرایش نخست نقد عقل محض اشاره میکند، زمانهای که او در آن زندگی میکند، زمانه نقد است و همه چیز باید به آن گردن نهد.
بدین ترتیب، کانت در مسیر روشنگری دست به کاری سترگ زد و آن «نقد قوه عقل به طور کلی در خصوص همه شناختهایی که …این قوه، مستقل از هر نوع تجربه، میتواند در کسب آنها بکوشد» بود. او در همین مقدمه، فرجام کار را تصمیمگیری درباره امکان یا امتناع مابعدالطبیعه اعلام میکند.
بنابراین کانت میخواهد کارکرد قوه عقل را زمانی که در انواع شناختها بهکار گرفته میشود و مدعی یکهتازی در میدان شناخت میشود، واکاوی کند و در این خصوص تصمیمگیری شود که آیا امکان بهکار گرفتن عقل در هر زمینهای به منزله یک علم وجود دارد یا نه.
کانت، کار خود در نقد عقل محض را با کار کپرنیک در نجوم مقایسه میکرد و معتقد بود که انقلابی در فلسفه ایجاد کرده است. طبق نظر او، شناخت حول ابژه نمیچرخد، بلکه ابژه حول شناخت میچرخد. بدین ترتیب یکی از هدفهای کانت در نقد عقل محض، همانا نشان دادن این چرخش از شناخت به ابژه است.
همانطور که نویسنده در مقدمه نیز اشاره میکند، این کتاب مقدمهای است که بر ترجمه عبری نقد عقل محض کانت نوشته شده است که به توصیه دوستانش به عنوان کتابی جداگانه توسط خودش به انگلیسی برگردانده و منتشر شده است.
بنابراین، قصد نویسنده آن است که در عین رعایت ایجاز و کوتاهی سخن، تمامی مفاهیم و مطالبی را که کانت در نقد عقل محض پی میگیرد، روشن کند و همانطور که خود میگوید «بیانی توصیفی» از تفکر کانت ارائه دهد. مطالب این کتاب بر اساس ترتیب مطالب مورد بحث در کتاب نقد عقل محض، آمده است. بدون شک، با خواندن این کتاب خواننده به متخصص فلسفه کانت بدل نخواهد شد؛ اما خواندن چنین اثر موجز و در عین حال جامع درباره تفکر کانت در کنار مطالعه کتاب نقد عقل محض، بدون شک راهگشا خواهد بود.
در ترجمه این کتاب سعی بر آن بوده است که در عین وفاداری به متن، آسانفهمترین عبارات، جایگزین عبارات سختفهم شوند. بدون شک هر ترجمهای دارای نقاط قوت و ضعف است. امیدوارم خوانندگان گرامی نقاط ضعف را به ما گوشزد کنند تا در ویرایشهای بعدی در متن لحاظ شوند و به بهتر شدن متن یاری رسانند.
آکو امینی / خرداد ماه 1399
مقدمه مولف
شاید تأثیرگذارترین کتاب مدرنیته فلسفی، یعنی نقد عقل محضِ کانت، یکی از سختفهمترین آنها نیز است. چه در مفهوم و چه در سبک، غالباً خواننده را در شگفت میاندازد که استدلالها به کجا ختم میشوند یا مفاهیم دشوار و جملات پیچ در پیچ را چگونه باید فهمید.
کانت در فلسفه، نه تنها یک انقلابی بود، بلکه همچنین زبانی ساخت تا بهوسیله آن مفاهیم و ایدههای بدیع خود را بیان کند؛ و در هر دو، پیشگام بود. (همچنین او به سرعت در حال نوشتن بود، انگار ضربالعجل برایش تعیین شده بود.) جای شگفتی نیست که نقد در ابتدا بد فهمیده شد (که کانت را به بازبینی آن در چاپ دوم واداشت) و در معرض تفسیر وارونه قرار گرفت.
کتاب حاضر بر آن است خواننده را یاری دهد تا مسیر فهم خود را از میان تاروپود اثر کلاسیک کانت بیابد. قصد، آن نیست که دفاعیه یا ارزیابیای از آن ارائه دهد، بلکه قصد آن است که بیانی توصیفی ارائه دهد. با وانهادن مطالبی که از اهمیت ثانویهای برخوردار
هستند، عصاره موضوعات و استدلالهای عمده آن گرفته شده و به ترتیبی ارائه شده که در کتاب آمده است. نتیجه، تفسیری از نقد است که با شرح و بیانی نظاممند صورت گرفته است.
متن کتاب حاضر مقدمه ترجمه عبری من از نقد عقل محض است که همراه با چند ملاحظه، چند سال پیش در تلآویو منتشر شد. این کار سترگی بود برای آنکه همچون اغلب موارد، زمان و انرژی صرفشده برای به انجام رساندن آن به مراتب بیشتر از آنی بود که ابتدا انتظار میرفت؛ حتی پایان خوش پروژه نیز، مجال استراحت را نداد.
همکاران و دانشجویان، مرا در ترجمه مقدمه مورد اشاره به انگلیسی و چاپ آن به صورت کتابی جداگانه، همچون راهنمایی نظاممند که هم یک بررسی اجمالی از نقد در متن و زمینه امور (تلقیای که کانت بر آن اصرار داشت) است و هم ایضاح ترتیب مفاهیم و استدلالها که انقلاب فلسفی کانت از آن طریق پیش رفته، تشویق کردند.
در نگارش این کتاب، حمایت مصمم و عاشقانه همسرم (Shoshana Yovel) که اولین خواننده و منتقد کارهای من است همواره همراهم بود. همچنین از کسانی تشکر میکنم که مرا با خوشرویی و نظرات حکیمانه در این راه تشویق کردند و امیدی در من نهادند که کمک کرد تا در این راه ایستادگی کنم.
ارزشمندترین آنها، تشویق دانشجویان با استعداد و کنجکاو ورودی چندین نسل بود که در سمینارهای من درباره کانت در اورشلیم و نیویورک شرکت کرده بودند. از میان دستیاران پیشینم، خصوصاً تشکر میکنم از پینی ایفرگان (Pini Ifergan)، درور اینون (Dror Yinon)، تال کوهاوی (Tal Kohavi)، گال کاتز (Gal Katz) و اوهاد ریس (Ohad Reis).
از دانشگاه عبرانی اورشلیم که نخستین خانه دانشگاهی من است و مدرسه جدید پژوهشهای اجتماعی نیویورک، دومین خانه دانشگاهی من، به خاطر فراهم کردن محیطی مناسب برای کار فکری، تشکر میکنم. دوست من، مارتین گروس از لوینگستون نیوجرسی بارها در سمینارهای من شرکت کرده است.
مارتی (Marty) فیلسوف و تاجر علاقه شدیدی را به پروژه من درباره کانت ابراز کرده است و کمکهزینه پژوهشی بزرگی را به تسهیل پیشرفت کار اختصاص داد. همچنین تشکر میکنم از بنیاد پژوهشی عبریـآلمانی (GIF) برای حمایتهای مالی و اجرایی. و همچنین از اوا شور (Eva Short)، سردبیر فصلنامه فلسفی اورشلیم IYYUN به خاطر ویرایش این کتاب و بسیاری از کتابهای دیگر من که همواره برای مشاورههای هوشمندانهاش در دسترس بوده است، تشکر میکنم.
از کتاب انقلاب فلسفی کانت
نوشتهی یرمیاهو یوول/ ترجمه آکو امینی
دیدگاهها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.