نظریه تضاد در جامعه شناسی

نظریه تضاد در بردارنده جایگزینی استعاره جامعه به‌عنوان یک ارگانیسم با استعاره جامعه به‌عنوان یک ساختار اجتماعی به شکل فزاینده ساده شده و مبتنی بر منافع است.

ساختار یا به‌عنوان دوگانه‌ای درک می‌شد که بخشی از آن زیربنای بخش دیگر بود و یا در قالب استعاره‌ای سازه‌وار درباره زیربنا و روبنا فهم می‌گردید. بدین‌سان اگرچه جامعه‌شناسی به شدت تلاش می‌کرد تا تفکراستعاری را ازطریق رد استعاره ارگانیک از بین ببرد، اما راه‌های تفکری که به لحاظ استعاری نوین بودند را به‌وجود می‌آورد.

نظریه تضاد

من همه شاخه‌های کنونی نظریه جامعه‌شناسی را برای نشان دادن اهمیت کلی این تفکر استعاری بررسی نخواهم کرد. اما علی‌رغم پیچیدگی برخی نظریه‌های ارائه شده در مورد جامعه، آن‌ها اغلب مبتنی بر ایده‌های استعاری کاملاً ساده‌اند که از دیگر حوز‌های دانشگاهی، به‌خصوص زیست‌شناسی، فیزیک، جغرافیا و اقتصاد نشأت می‌گیرند.

• برای شرح این موضوع، من به بازاندیشی اخیری که در مورد نظریه فوکو درباره بدن انجام پذیرفته و به نحوی روشن‌گرانه ویژگی عمومی‌تر استعاره‌ها و به‌خصوص استعاره‌های بصری برای تفکر درباره “بدن” اجتماعی را نشان می‌دهد، خواهم پرداخت.

استیسی کار خود را با تحلیل فوکویی علم زیست پزشکی و ماهیت نگاه درمان‌گرانه آغاز می‌کند. او در تحلیل خود به بررسی ساز و کارهایی می‌پردازد که به‌وسیله آن‌ها “بیماری … شناخته می‌شود … مشهود می‌گردد … و فضای دسترسی به بدن انسانی را مهیا می‌گرداند”.

او به توضیح این امر می‌پردازد که چگونه زیست پزشکی مدرن هم تا حد بسیاری استعاری است و هم به‌طورچشمگیری ماهرانه خط سیرهای آشکارش را لاپوشانی می‌کند. در آنچه فوکوآن را انتقال از پزشکی مبتنی برمقوله بندی به پزشکی کالبد شکافانه –درمانگاهی می‌نامد، استعاره‌های فضا و تصویر مهم بودند.

پزشکی در نگاه کالبدشکافانه متضمن بازسازماندهی استعاره فضایی، از وضعیتی که در آن بیماری و بیماربه لحاظ فضایی مجزا هستند، به وضعیتی بود که در آن بیماری به لحاظ فضایی بخشی شکل دهنده به بیماراست.

بیماری به‌عنوان پدیداری در بدن ثبت شد و این شرایط مستلزم فرض گرفتن نیاز به نگاه درمانگاهی است که در آن پزشک، نگاه کردن، مجزا کردن، به رسمیت‌شناسی، مقایسه کردن و مداخله کردن را آموزش می‌بیند.

بیماری‌ها چندان بر اساس نشانگان همسان طبقه بندی نمی‌شوند بلکه بر اساس علائم مشهود نظیر، “رنگ‌ها، تنوع‌ها، نابهنجاری‌های کوچک و پذیرش دائمی امر منحرف” دسته بندی می‌گردند. حقیقت بیماری را این موارد تعیین می‌کنند.

در این زمینه: پایان جامعه

برگرفته از کتاب: جامعه شناسی فراسوی جامعه ها