تاریخ شکستی اجتناب ناپذیر

امپراتوری آلمان

زباستیان هافنر در آخرین اثر بزرگ خود به توصیف تاریخ امپراتوری آلمان می‌پردازد، تاریخ شکستی اجتناب ناپذیر از زمان تأسیس آن تا پایان جنگ جهانی دوم. این کتاب برای نخستین مرتبه در سال 1987 با عنوان از بیسمارک به هیتلردر آلمان منتشر شده، زمانی در اواخر جنگ سرد که اتحاد دو آلمان بسیار بعید و نشدنی به نظر می رسیده است.

در نگاهی اجمالی به تاریخ امپراتوری آلمان بلافاصله سه نکته عجیب و شگفت آور جلب توجه می‌کنند. اولین نکته، طول عمر کوتاه این امپراتوری است. این امپراتوری به عنوان یک حکومت یکپارچه تنها هفتاد و چهار سال و بین سال‌های 1871 تا 1945 وجود داشته است.

حتی اگر اتحادیه شمال آلمان به عنوان دوران ابتدایی این امپراتوری تصور گردد و دوران اشغال آلمان توسط قدرت‌های پیروز در جنگ جهانی دوم که در نظر داشتند آلمان را به صورت کشوری یکپارچه اداره کنند، به عنوان دوران پایانی آن در نظر گرفته شود، طول عمر آن در مجموع به هشتاد یا هشتاد و یک سال – بین سال‌های 1867 تا 1948 – می‌رسد که به اندازه طول عمر یک انسان است.

این میزان برای طول عمر یک امپراتوری بسیار اندک است. در واقع به سختی می‌توان از کشوری دیگر نام برد که از چنین طول عمر کوتاهی برخوردار باشد.

دومین نکته حائز اهمیت این است که در طول این مدت کوتاه دست کم سه مرتبه، در سال‌های 1890، 1918 و 1933، ویژگی درونی و همچنین مسیر سیاست خارجی این امپراتوری به طور کامل دستخوش تغییرات شده است. در طول این هشتاد سال چهار دوره کاملاً متمایز قابل تشخیص است که می‌توان مدعی شد در آنها آلمان هر مرتبه به آلمانِ دیگری بدل گشته است.

سرانجام سومین نکته قابل توجه در تاریخ امپراتوری آلمان این است که این دوران کوتاه از لحاظ تاریخی با سه جنگ آغاز گردید و با دو جنگ جهانی عظیم به پایان رسید، در حالی که می‌توان جنگ جهانی دوم را از پیامدهای جنگ جهانی اول به شمار آورد. بنابراین تاریخ امپراتوری آلمان، تاریخ جنگ است به طوری که حتی شاید بتوان امپراتوری آلمان را امپراتوری جنگ نامید.

برگرفته از کتاب از بیسمارک به هیتلر

ما قبلا اینجا در این مورد مطلبی را منتشر کرده ایم