انقلاب

نیچه با درخواست خود از ما، مبنی بر “چیره شدن” بر زندگی – آن گونه که به ما داده شده –، در واقع بیانیه‌ای انقلابی صادر کرده است. در این چارچوب، اگزیستانسیالیسم همواره تفکری عمیقا انقلابی بوده است.

هر چقدر هم که وضعیت رایج قطعی باشد، فیلسوفان اگزیستانسیالیست از ما می‌خواهند که فراتر از آن برویم، دگرگون شویم و به سوی جهانی متفاوت گام برداریم. به این ترتیب تفکر اگزیستانسیالیسم، تصویری منفی از آنان که در شرایط موجود قرار گرفته‌اند و آن را به عنوان موضوعی اجتناب­ناپذیر پذیرفته‌اند، ارائه می‌دهد.

انقلاب و اگزیستانسیالیسم

این تصور همانقدر در مورد مارسل کاتولیک صادق است که درمورد سیاسیون تندرویی چون دوبووار یا فانون. هرچند که هدف این متفکران از خواست دگرگونی با یکدیگر متفاوت است.

نگاه مارسل بیش تر بر یک اصالت معنوی نوین است؛ نیچه به گذار به سوی ابرانسان معتقد است؛ دوبووار بر غلبه بر فشارهای اجتماعی تاکید می‌ورزد؛ و فانون به پایان دادن به جهان استعماری نظر دارد.

معنای انقلاب در اگزیستانسیالیسم فراتر از جنبه‌ی سیاسی آن لحاظ می‌شود، گو این که با بسیاری از سیاست‌های تاثیرگذار انقلابی چپ همپوشانی دارد.

• دوبووار نظریه‌ی انقلابی اگزیستانسیالیستی خود را در گفت و گویی با مارکسیست‌ها، فراتر و گسترده‌تر از آرمان‌های مارکسیستی معرفی می‌کند. به اعتقاد دوبووار، ضروری است که به “انقلابیِ آرمانگرا” به دیده‌ی تردید نگریسته شود، چرا که او تمامیت انقلاب را به یک آرمان تقلیل می‌دهد.

اما هیچ آرمانی نمی‌تواند به همه‌ی پرسش‌ها پاسخ دهد. آرمانگرای سیاسی فراموش می‌کند که “اقدام انقلابی باید معنایی انسانی داشته باشد”. دوبووار درمی‌یابد که تنها با یک انقلاب می‌توان تمام فشارهای موجود در جهان مدرن را از میان برداشت.

اما او معتقد است که معنای چنین انقلابی برخاسته از افراد درگیر در آن است؛ او به آنان که آرزو می‌کنند آرمان انقلاب، همچون عاملی بیرونی، به زندگیشان معنا ببخشد، بی اعتماد است.

دوبووار همچنین با رویکردی اگزیستانسیالیستی به اخلاق انقلاب نگاه می‌کند. او به انقلابیِ آرمانگرا هشدار می‌دهد که “هیچ کدام از تصمیمات بخصوص او، متضمن انقلاب در کلیت آن نیست”. انقلاب به تنهایی یک انتخاب است، نه یک واقعیت ناگزیر تاریخی.

همانگونه که آودن، شاعر انگلیسی، بیان می‌کند؛ “تاریخ” نمی‌تواند به ما “کمک کند و یا ما را ببخشد”؛ نه موفقیت در انقلاب و نه شکست آن، هیچکدام بار مسئولیت انتخاب را از دوش ما برنمی‌دارد.

در این زمینه: آزادی چیست

برگرفته از کتاب: فرهنگ توصیفی اگزیستانسیالیسم