انسان شناسی, تاریخ هنر, جامعه شناسی, روانشناسی, عمومی, موسیقی
مفاهیم اساسی زیبایی شناسی
شهریور
زیبایی شناسی
هستی و آگاهی انسان در کانون شبکه‌ای از روابط پیچیده میان او و جهان شکل می‌گیرد.
برجسته‌ترین نمودهای این روابط پیدایش زبان و تکامل قدرت تفکر و ساختن ابزارهای مادی و نهادهای جمعی، از یک سو، برای حفظ بقا و ادامه زندگی است، از سوی دیگر پیدایش و گسترش عواطف و احساساتی است که میان انسان و جهان نوعی دلبستگی، علاقه، همدلی و هماهنگی برقرار می‌سازد.
بخشی از این عواطف و علائق به تجربه زیبایی‌شناختی و لذت ذوقی برمی‌گردد که توضیح و تفسیر آن دشوار است.
با این همه به نظر می‌رسد که منشاء تجربه زیبایی را باید در همین ارتباط و کنش متقابل میان انسان و جهان جست‌وجو کرد.
فهم مشترک و عقل سلیم به ما می‌گوید هر پدیده طبیعی یا اجتماعی، مادی یا معنوی، فردی یا گروهی، و جسمانی یا روانی که موجب سازگاری، هماهنگی، هم‌حسی و تعادل فکری و عاطفی میان انسان و جهان گردد، حالت‌ها و واکنش‌هایی را در ما پدید می‌آورد که با احساس لذت، رضایت، تعمق و شور و اشتیاق همراه است و انسان را به سوی خود جذب می‌کند.
برعکس اشیاء و پدیده‌هایی که به این هماهنگی و تعادل آسیب می‌زند مایه ناسازگاری، بیزاری، زدگی، درد و رنج و اندوه و ملال می‌شود. بنابراین همواره انسان با طیف گسترده‌ای از این عواطف درگیر بوده که از دیرباز با مفاهیم گنگ و ناروشنی به نام‌های «زیبا و زشت» یا «زیبایی و زشتی» به بررسی و تلاش برای فهم و بیان آن پرداخته است.
در یک برداشت کلی و ابتدایی می‌توان گفت: احساس زیبایی یعنی احساس هماهنگی، حالت سازگاری و همنوایی عاطفی میان انسان و جهان.
ما چیزهایی را «زیبا» می‌دانیم که به پیدایش و انگیزش این حالت‌های احساسی کمک می‌کند. بر همین پایه می‌توان مفاهیم زشتی و زشت را، نیز، تعریف و تفسیر کرد که پیوندی ذاتی و جداناپذیر با مفاهیم زیبایی و ادراک زیبایی دارد.
احساس زیبایی، در مفهوم گسترده خود، به زندگی انسان معنا و ارزش می‌بخشد، و مایه رهایی و سرشاری نیروهای خلاق انسان در تمام عرصه‌های کار و زندگی و فعالیت معنوی می‌گردد.
زیبایی به نیروی حیات جاذبه می‌بخشد و به احساس والایی در زندگی و دوری از احساس بیهودگی و ملال کمک می‌کند. از این‌رو انسان همیشه و در همه‌جا به دنبال زیبایی و مبارزه با زشتی است.
انگیزه زیباخواهی و نفی زشتی بخشی از سرشت فردی و اجتماعی انسان به شمار می‌رود که در سراسر زندگی انسان‌ها حضور فعال داشته و دارد.
ما قبلا اینجا در این مورد مطلبی را منتشر کرده ایم
برگرفته از کتاب زمینه هنر شناسی
