انقلاب فرانسه و روشنگران آلمانی

روشنگری آلمانی

هنگامی که در سال 1783 کشیشی با نام یوهان فریدریش تسولنر در «ماهنامه برلین» پرسش ضمنیِ «روشنگری چیست؟» را مطرح نمود، بحث بسیار فراگیر و گسترده‌ای ایجاد شد که در آن کانت، مندلسون، ویلند و بسیاری دیگر از اندیشمندان مشارکت نمودند.

با مرگ فریدریش دوم حتی بر شدت چنین بحثی نیز افزوده شد، چون پس از دهه‌ها اصلاحات و پیشرفت تدریجی در بسیاری از زمینه‌ها، تغییر حکومت که مدت‌ها انتظار آن می‌رفت برای اولین مرتبه منجر به وخیم تر شدن اوضاع و یک ناکامی آشکار شد.

همانند ممنوعیت انجمن مخفی ایلومیناتی در ایالت بایرن در سال 1784، صدور احکام مذهبی در سال 1788 نیز اتمسفر جدیدی را جهت سرکوب در پروس به وجود آورد. انقلاب فرانسه و پیامدهای آن نیز روشنگران آلمانی را با تصمیمی دشوار روبرو کرد.

در ابتدا حوادث پاریس مورد استقبال اکثر روشنگران آلمانی قرار گرفت، این طور به نظر می‌رسید که رویای انسانیِ «آزادی و عدالت برای همه» در حال تحقق یافتن است.

اما هنگامی که در پاریس جو وحشت و ترور آغاز گردید و پادشاه اعدام شد و هنگامی که آلمانی‌ها درگیر جنگ بین پادشاهان حکومت‌های آلمانی و انقلابیون فرانسه شدند، در همه جا این فضای فکری دستخوش تغییرات گردید.

از یک طرف نظام سیاسی آلمان ارتجاعی تر و سرکوب گرانه تر از قبل شد و از طرف دیگر در آلمان از لحاظ سیاسی هیچ قدرت واقعی مخالفی تشکیل نگردید.

ژاکوببن‌های آلمانی تقریباً وجود نداشتند و استقرار کوتاه مدت «جمهوری ماینتس» با کمک ارتش فرانسه نیز هرگز به عنوان یک الگو تلقی نشد، به این ترتیب روشنگری در آلمان بین تمایل برای اصلاح و عدم پذیرش انقلاب در هم شکست.

برگرفته از کتاب عصر روشنگری

ما قبلا اینجا در این مورد مطلبی را منتشر کرده ایم