تضاد در ساموآ

در طول چندین فصل زندگی دختران ساموآیی را مورد بررسی قرار دادیم، شاهد تغییر آن‌ها از کودک تا پرستار کودک بودیم، دیدیم که چگونه یاد گرفتند اجاق غذا بسازند و حصیر ببافند، زندگی گروهی با دار و دسته‌ی خود را رها کرده، تا به عضو فعال‌تری در خانه تبدیل شوند، ازدواج را تا آن‌جا که ممکن بود، عقب انداخته و طی این مدت ملاقات‌های عاشقانه هم داشته‌اند و در آخر ازدواج کرده، سر و سامان می‌گیرند و بچه‌هایی را تربیت می‌کنند که همین چرخه را تکرار می‌کنند.

تا آن‌جایی‌که امکانات یاری می‌کرد، آزمایشی را ترتیب دادیم تا بفهمیم که روال رشد در جامعه‌ای کاملاً متفاوت از جامعه خودمان به چه صورت بوده است. چون طول عمر انسان و پیچیدگی جامعه‌ی ما اجازه‌ی انجام چنین آزمایشی را در این‌جا نمی‌داد و همچنین مجاز نبودیم تا گروهی از دختر بچه‌ها را انتخاب کرده، آن‌ها را تحت شرایطی که برای تحقیق فراهم شده تا سن بلوغ ببریم.

رفتن به یک کشور دیگر برای انجام این کار ضروری به نظر می‌رسید. در آن‌جا دختر بچه‌هایی را یافتیم که دقیقاً در حال گذر از رشد فیزیکی مشابه دختران ما بودند، در حال از دست دادن دندان‌های شیری و جایگیزینی آن‌ها با دندان اصلی، در حال قد کشیدن و زشت شدن، رسیدن به بلوغ و تجربه‌ی اولین قاعدگی و در طی آن رسیدن به بلوغ فیزیکی و آماده شدن برای خلق نسل بعد. می‌توان گفت: این‌ها شرایط مناسب برای یک آزمایش هستند: دختر در حال رشد در ساموآ و امریکا به عنوان فاکتور اصلی و ثابت؛ تمدن امریکا و تمدن ساموآ به عنوان متغیرهای مورد مطالعه.

در دوره‌ی رشد، روند رشدی که طی آن یک دختر بچه به یک زن بالغ تبدیل می‌شود، تغییرات بدنی سریع و گسترده‌ای را شامل می‌شد که در دوره‌ی بلوغ و به همراه رشد در ابعاد هستند. در این دوره احساسات تغییر می‌کند و نسبت به مسائل مذهبی آگاهی پیدا می‌شود. ایدئال‌گرایی رشد می‌کند و یک میل قوی به اظهار ضدیت بر حاکمیت پیدا می‌شود…

شاید هم خیر؟ آیا می‌توان گفت که بلوغ، دوره‌ای همراه با دردهای ذهنی و احساسی برای یک دختر در حال رشد است و به اندازه‌ی دردی که یک نوزاد به هنگام دندان درآوردن تحمل می‌کند، اجتناب‌ناپذیر است؟ آیا می‌توان دوره‌ی بلوغ را به عنوان زمانی در تاریخ زندگی هر دختر بچه تصور کرد که علائم تعارض و استرس را با همان قطعیتی که تغییرات جسمی رخ می‌دهند، به وجود می‌آورد؟

ما کوشیدیم تا با دنبال کردن تمامی جوانب زندگی دختران ساموآیی پاسخ این پرسش‌ها را پیدا کنیم، و متوجه شدیم که مجبوریم به آن‌ها جواب منفی بدهیم. با توجه به تغییرات فیزیکی محسوس در بدن یک دختر در سن بلوغ، از نظر یک رئیس، دختر سن بلوغ در ساموآ با خواهر کوچک‌ترش که هنوز به سن بلوغ نرسیده بود، به دلیل همین تغییرات مشهود، متفاوت بود.

هیچ تفاوت شخصی دیگری نبود که بخواهد گروه دخترانِ حاضر در دوره‌ی بلوغ را از گروه دخترانی که دو سال به بلوغشان مانده است و گروه دخترانی که دو سال از بلوغشان می‌گذرد، متمایز کند.

اگر یک دختر که دوره‌ی بلوغ را گذرانده، دارای جثه‌ی کوچکی باشد، در حالی‌که دخترخاله‌اش قد بلندی دارد و قادر به انجام کارهای سنگین‌تری است، آن‌گاه بین آن‌ها از نظر فیزیکی اختلاف وجود دارد که از نظر اهمیت بسیار مهم‌تر از تفاوت آن‌ها در رسیدن یا نرسیدن به سن بلوغ است.

دختر قدبلند و درشت هیکل از طرف هم‌دوره‌هایش کنار گذاشته شده و مجبور به انجام کارهای طولانی‌تر و کارهای مربوط به بزرگسالان می‌شود و موقع لباس عوض کردن معذب می‌شود؛ در حالی‌که با دخترخاله‌اش که هنوز رشد فیزیکی را تجربه نکرده، کماکان به شکل یک بچه رفتار می‌شود و او باید تنها مسائل ساده‌ای مربوط به کودکی (بچگی) را حل کند.

سابقه‌ی تجارب معلمان در اینجا که خود بیانگر روش‌های به‌خصوصی برای برخورد با دختران سن بلوغ ارائه می‌دهند، در ترجمه به زبان ساموآیی چنین است: دختران قدبلند با دختران قدکوتاه در یک گروه سنی با هم متفاوت‌اند و می‌بایست برای آن‌ها روش‌های تربیتی جداگانه‌ای اتخاذ کنیم.

اما وقتی به این سؤال پاسخ داده‌ایم، هنوز کارمان با مسئله اصلی تمام نشده است و یک سؤال دیگر پیش می‌آید.

اگر ثابت شده که بلوغ لزوماً یک دوره‌ی خاص و پردرد برای دختر نیست و اگر بتوانیم جامعه‌ای را بدین شکل پیدا کنیم، آن‌گاه این موضوع ثابت می‌شود؛ پس دلیل وقوع طوفانی از استرس به هنگام بلوغ در امریکا چیست؟

در ابتدا، ممکن است به آسانی بگوییم، حتماً عاملی وجود دارد که باعث تفاوت میان دو تمدن می‌شود. اگر یک فرایند در دو محیط متفاوت، دو شکل متفاوت به خود بگیرد، نمی‌توانیم برای آن‌ هیچ‌گونه نوضیحی ارائه دهیم. اما محیط اجتماعی بسیار متفاوت است و به همین دلیل باید دنبال توضیحی باشیم.

چه چیزی در ساموآ وجود دارد که در امریکا نیست؟ چه چیزی در امریکا است که در ساموآ نیست؟ کدامشان عامل این تفاوت‌اند؟ چنین پرسشی پاسخ‌های بسیاری دارد و تلاش برای جواب دادن به آن با هزاران احتمال خطا همراه است. اما اگر بتوانیم پرسشمان را این‌گونه مطرح کنیم: «کدام جنبه‌های زندگی در ساموآ به شکل اجتناب‌ناپذیری بر زندگی دخترِ در سن بلوغ تأثیر می‌گذارد؟ و تفاوت آن با عواملی که دختران در حال رشد ما را تحت تأثیر قرار می‌دهد چیست؟»، آن‌گاه می‌توانیم به تلاش برای پاسخ به آن بپردازیم.

زمینه‌ی این تفاوت‌ها بسیار گسترده و دارای دو بخش است: یکی مربوط به ویژگی‌های ساموآیی‌ها و دیگری مربوط به ویژگی‌های مقدماتی.

ما قبلا اینجا در این مورد مطلبی را منتشر کرده ایم

برگرفته از کتاب بلوغ در ساموآ